Yukarı Menderes Havzası içinde bulunan Beycesultan Höyük, Ege Bölgesi’nin İç-Batı Anadolu Bölümü’nde, Gördes-Uşak Yöresi’nin güney kesiminde yer almaktadır. Adından da anlaşılacağı gibi yerleşimin bulunduğu alan, Büyük Menderes Nehri’nin yukarı çığırında konumlanmakta olup jeomorfolojik ve hidrografik özellikleri bakımından havza karakterindedir.Yerleşimin bulunduğu Çivril Ovası,doğuda Akdağ, kuzeydoğuda Ortadağ, kuzey ve kuzeybatıda Burgazdağı, güneyde Işıklı Gölü ve Büyük Menderes Nehri’yle sınırlanmaktadır.
Ovanın yüzölçümü yaklaşık 303.1 km.2 olup deniz seviyesinden yüksekliği 810 ile 850 m. arasında değişmektedir.584 km. uzunluğu ile Ege Bölgesi’nin en büyük akarsuyu özelliğinde olan Büyük Menderes Nehri bölgenin en önemli su kaynağı niteliğindedir.
Ovayı son derece geniş bir alanda sulayarak verimli kılan nehir, bölgedeki yoğun iskânın temel sebebi olarak düşünülebilir. Büyük Menderes Nehri’ne bağlanan Küfü Çayı, Beycesultan Höyük’ün hemen kuzey ve doğu kesiminden akmaktadır. Yerleşim, Batı Anadolu’nın kıyı kesimi ve iç kesiminin yanı sıra Anadolu’nun orta ve güney kesimine açılan bölgeleri birbirine bağlayan doğal güzergâhlar üzerinde yer almasıyla son derece stratejik bir konuma sahiptir.
Araştırma Tarihi:
Yukarı Menderes Havzasında prehistorik dönemleri kapsayan ilk arkeolojik araştırmalar James Mellaart tarafından 1954 yılında başlatılmıştır. Mellaart’ın Batı Anadolu’nun tamamını kapsayan yüzey araştırmasında, Çivril Ovası’ndaki prehistorik yerleşimlerin bir kısmı tespitedilmiş ve ardından Beycesultan Höyük’te kazı çalışmalarının başlatılmasına karar verilmiştir. 1954-1959 yılları arasında 6 sezon süresince gerçekleştirilen kazı çalışmaları, Batı ve Doğu Konilerde olmak üzere iki büyük alanda ve yerleşimin çeşitli yerlerinde küçük boyutlu alanlarda yürütülmüştür.
Batı Koni’deki çalışmalar, yerleşimin tabakalanmasını tespit etme amacına yönelik olduğundan sondaj niteliğinde olup dar bir alanda gerçekleştirilmiştir. Bu alanda yapılan çalışmalarda ana toprağa erişilmiş olup Geç Kalkolitik Dönemden Geç Tunç Çağ sonuna kadar kesintisiz devam eden toplam 40 kültür tabakası tespit edilmiştir. Doğu Konide ise AA ve BB açmalarında “Yanık Saray” olarak adlandırılan ve Orta Tunç Çağa tarihlendirilen büyük yapının bir kısmı açığa çıkarılabilmiştir.
2003-2010 yılında Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Eşref Abay başkanlığında Çivril, Baklan ve Çal ilçelerinde geniş çaplı yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiş ve daha önce literatüre girmeyen yüzü aşkın yerleşim tespit edilmiştir. 2007 yılında ise, T.C. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ile Beycesultan Höyüğünde yaklaşık 50 yıl aradan sonra tekrar kazı çalışmaları başlatılmıştır.
Kaynak: beycesultan.org
